Wilt u onderstaand artikel van Wim Keizer plaatsen ?
Reactie
op mening van wethouder Marisa Kes (VD/80)
Leeg
winkelcentrum en winkels straks ook in Volendam? (deel
3)
Op
4 september en 25 september 2013 publiceerde de NIVO artikelen van mijn hand
over het plan van wethouder Kes om de
Oude Kom grootschalig te verbouwen. In de Nivo van 25 september 2013 heeft zij
een reactie op deze artikelen geschreven. In het navolgende zal ik aantonen dat
wethouder Kes in haar reactie op tal van punten een onjuiste voorstelling van
zaken geeft. Daarnaast zal ik aantonen dat het de wethouder niet te doen is om een open
visieontwikkeling. Voor haar ligt al lang vast dat er 4500 m3 winkeloppervlakte
moet komen en dat er een parkeergarage met 700 parkeerplekken dient te komen. Voor
inspraak is er dan ook nog ruimte voor bijzaken.
Wethouder
Marisa Kes (VD/80) geeft onjuiste voorstelling van zaken rondom het plan
‘winkelhart’ in de Oude Kom (Zeestraat)
Wethouder Kes begint haar reactie met het
weergeven van de positie van de gemeenteraad. Daarbij verzwijgt ze het nodige.
Een aantal maanden geleden heeft de wethouder haar plannen voor een
grootscheepse verbouwing van de Oude Kom aan de gemeenteraad voorgelegd. Die
plannen werden daar letterlijk afgeschoten. De VVD vond dat haar plannen al veel
te ver uitgewerkt waren en dat er te weinig ruimte over was gebleven om naar
alternatieve oplossingen te kijken. Andere partijen vielen de VVD bij. De
fractie van de PvdA liet weten dat de wethouder eigenlijk 15 jaar te laat was.
Haar plannen hielden geen rekening met het inmiddels gewijzigde koopgedrag via
internet en zij hield bij
de bevolkingsaantallen geen
rekening met de voorziene afname van de bevolking na 2020. Alleen haar eigen
partij VD|80 o.l.v. fractievoorzitter Johan
Koning steunde haar eigen wethouder onverkort en tussen alle terecht
kritische geluiden nam VD|80 een uitzonderlijke positie in door geen enkele
kritiek te laten horen. In die vergadering was wethouder Kes een slechte
verliezer. Ze verweet de gemeenteraad haar kritische houding en beweerde dat dit
kwam omdat er zoveel toehoorders (tientallen
woedende ondernemers en bewoners) op de publieke tribune
zaten.
Onjuiste voorstelling van
zaken van de opdracht van de gemeenteraad
alsmede over de ingreep in de Oude Kom en
bevolkingscijfers
Ik
heb de plannen megalomaan (aan
grootheidswaanzin lijdend) genoemd en wethouder Kes bestrijdt dat. Ze
doet dat door een uitgebreide rekensom waaruit moet blijken dat het maar om 4,5%
extra winkeloppervlakte bij een groei van 5% van de bevolking gaat. Dat mag waar
zijn, maar toch is dat een misleidend argument. Het wordt immers een geheel
ander en veel groter percentage, minstens 25% denk ik, als je het afzet op het
in de Oude Kom aanwezige winkeloppervlak en dan houd ik nog niet eens rekening
met de door de wethouder gewenste
ondergrondse parkeergarage van 700
plaatsen. Als je het zo bekijkt gaat het centrum van de Oude Kom voor
twee jaar gigantisch op de schop. Goochelen met cijfers wordt meestal gedaan om
de aandacht voor wat werkelijk staat te gebeuren af te leiden en dat doet de wethouder hier. Hetzelfde geldt voor haar
bevolkingscijfers. Die zijn volgens haar op Volendam met vijf procent gegroeid.
Dat komt door de ontwikkeling van Broeckgouw en daar is een enorme VOMAR-super
gekomen die ongetwijfeld knabbelt aan de omzetten van bestaande
food-retailers. .De wethouder
verdedigt haar plannen echter met een verwijzing naar het feit dat een deel van
de non-food aankopen buiten het dorp wordt gedaan. Ze wil dat deel terugbrengen.
Dat is geen logisch verhaal.
Daling
aantal geboorten meer dan 40%
Vijf
procent extra bevolkingsgroei betekent hogere omzetten voor de non foodsector in
onze gemeente. Die is welkom want er staan nog steeds geen rijen wachtenden voor
de winkeldeur. Als je cijfers
gebruikt, mag je dat niet selectief doen. Ik heb daarom een eenvoudige vraag
voor wethouder Kes. Onderzoek eens
hoe groot de non-food sector is in twintig vergelijkbare gemeenten met een
omvang van plm. 20.000 inwoners en ga na hoe groot het aandeel is van aankopen
buiten de eigen gemeente. Het zou wel eens kunnen , en dat verwacht ik
eigenlijk, dat Volendam een gunstige uitzondering zal blijken te zijn als het
gaat om trouw aan de eigen winkeliers (food en nonfood). Ik heb nog een andere
vraag voor de wethouder. Laat ons eens zien hoe de bevolkingsprognoses op lange
termijn er uit zien. Heeft de PvdA gelijk dat het aantal inwoners vanaf plm. het
jaar 2020 (dat is al over 7 jaar) gaat dalen? De afgelopen 5 jaar is er sprake van een daling
van het aantal geboorten van meer dan 40 %.
Gegadigden voor het nieuwe
winkelcentrum
Wethouder
Kes heeft te kennen gegeven dat winkels die gevestigd zijn in de Havenhof (Deen,
Hema en Action) over meer ruimte willen beschikken. Dat moet mogelijk zijn in een nieuw aangepast plan
met draagvlak. Kennelijk gaat het zo slecht nog niet als er behoefte aan
uitbreiding bestaat. Die winkels zouden samen zo’n 2000 vierkante meter extra
willen hebben. Dan blijft er 2500 m2 over voor andere gegadigden. De wethouder
laat voorkomen dat de bezetting van het resterende winkeloppervlak nog helemaal
open is. Daar heb ik echter mijn twijfels over. Ik vrees dat er hier sprake is
van gebrek aan openheid. Ik vrees dat er zo’n gegadigde is die in feite de
aanzet heeft gegeven tot de ontwikkeling van megalomane plannen om de Oude Kom
te verbouwen. Ik heb geen bewijs, slechts aanwijzingen. Het grootste
supermarktconcern van Nederland heeft
belangstelling voor een vestiging in Volendam. Ze heeft daartoe al een poging
ondernomen door haar oog te laten vallen op het oude pand van Veerman (Jamin)
aan het begin van de Julianaweg. Bewoners in de omgeving daarvan hebben het
kunnen tegenhouden. Dat supermarktconcern staat er om bekend dat ze zich alleen
maar ergens vestigt als er meer dan voldoende parkeerruimte aanwezig is en dat
zou de verklaring kunnen vormen voor die enorme parkeergarage. Verder is het
bekend dat de projectontwikkelaar waar wethouder Kes mee in zee is gegaan (WPM)
vaak voor dat supermarktconcern werkt. Als mijn vermoeden juist is gaat het dus
helemaal niet om uitbreiding van winkeloppervlakte ten behoeve van de non
food (geen voedsel) sector. Ik zou de gemeenteraad willen aanraden om de
wethouder op dit punt scherp en indringend te ondervragen zodat er duidelijkheid
komt voor iedereen.
Topdown-aanpak (=organisatiestructuur waarbij het beleid e.d.
vanuit de top wordt opgelegd)
Wethouder
Kes is er al in geslaagd om het grootste deel van de winkeliers in de Oude Kom
boos te maken. Tot nu toe zijn ze niet alleen genegeerd bij de
plan-ontwikkeling. Ze zijn ook door de reeds afgetreden wethouder Wim Runderkamp
(Mepper) te kijk gezet als ‘halve garen’ omdat ze zich tegen de gang van
zaken verzetten en met name ook tegen het autovrij maken van het Europaplein.
Als je, zoals wethouder Kes van mening bent dat het dorpshart niet meer
bruisend genoeg is, ligt het voor de
hand dat je een allereerste gesprek begint met die winkeliers aldaar. Zij zijn bij uitstek deskundig en
kunnen hun ideeën en behoeften uitstekend onder woorden brengen. De wethouder is
echter los van iedereen zelf aan de slag gegaan met een projectontwikkelaar die
duidelijk geen enkel verstand heeft van de winkelcultuur op Volendam. Zij zadelde de ondernemers op met verkeers- en
parkeerproblemen zonder oplossingen. Die projectontwikkelaar heeft een
plan bedacht zonder de winkeliers erbij te betrekken. Dat is onverstandig en ook
niet verwonderlijk dat die winkeliers in opstand zijn gekomen. Ze moeten
leven van hun winkel en de tevredenheid van hun klanten. Tot nu toe hebben ze
dat uitstekend gedaan. Ondernemende Volendammers hebben hun kansen benut en zijn
er in geslaagd om een uitstekend winkelpatroon op te bouwen dat voorziet in de
behoeften van de bevolking. Zij zijn dan ook de eerst aangewezenen om betrokken
te worden bij verbeteringen als die mogelijk zijn. De topdown-benadering van
wethouder Kes lijkt een beetje op de plancultuur van totalitaire snit. Van boven
af iets regelen zonder rekening te houden met de plaatselijk aanwezige kennis,
deskundigheid en behoeften. Een
handelswijze waarmee zij de 57 bewoners van de Gouwwijk (het oude handbalveld)
ruim € 27.000,- per koper te veel in rekening heeft gebracht voor bekostiging
van zaken die niet tot het plan behoorden.
Wethouder Kes is al verder dan
algemeen bekend is
De
wethouder heeft zich om redenen die mij niet bekend zijn vastgebeten op de
realisatie van een megalomane verbouwing van het dorpscentrum en het zou een
vergissing zijn om haar vastbeslotenheid te onderschatten. Ze heeft al heel wat
tactische zetten kunnen doen om haar plan te realiseren. Bewoners in het
doelgebied die hun huis willen verkopen zijn verplicht om hun huis eerst aan de
gemeente aan te bieden. Zo krijgt de gemeente voldoende vat op de ruimtelijke bestemming van het
gebied. Toen Action het plan scheen te hebben om naar het industriegebied uit te
wijken, regelde wethouder Kes een besluit waarin detailhandel op het
industriegebied verboden werd. Ze kon vast houden aan haar eigen plannen voor de
Oude Kom door uitbreiding elders onmogelijk te maken. Het autovrij maken van het
Europaplein was een andere tactische stap. Dit plein gaat in haar plannen een
heel andere rol vervullen. Er is dus volstrekt geen sprake van dat er nog de
mogelijkheid bestaat van een open visie-ontwikkeling waarbij alles nog mogelijk
is. De wethouder heeft door haar tactische zetten iedereen al voor een aantal
voldongen feiten gezet. Het is alleen aan de gemeenteraad, met uitzondering
van de fractie van VD|80, te danken
dat ze haar laatste tactische zet –een volledig ontwikkeld plan- niet heeft
kunnen uitvoeren. De gemeenteraad heeft daarvoor verwijten gekregen van
wethouder Kes. Ik zie dat anders. De gemeenteraad heeft niets anders
gedaan dan waarvoor zij is gekozen. Zij moet de bevolking behoeden
voor een bestuur dat zich weinig aan de bevolking gelegen laat liggen en ruim
baan maakt voor projectontwikkelaars. De
winkeliers hebben natuurlijk ook een zakelijk belang. Uitbreiding in hun branch
leidt automatisch tot omzetverlies bij de bestaande ondernemers. Genoeg is
genoeg. Uitbreiding kan leiden tot faillissementen of
bedrijfssluitingen.
Ben ik
ouderwets?
Dat
suggereert wethouder Kes die mij verwijt dat ik mijn hakken in het zand zet en
roep dat alles moet blijven zoals het is. Eigenlijk is dat een beetje gemeen
bedoeld door de wethouder. De boodschapper van het slechte nieuws aanvallen is
de alleroudste truc van bestuurders. Anders dan de wethouder heb ik echter goed
geluisterd naar de winkeliers en hun
klanten. Die hebben de wethouder niet hoog staan. Het gaat er immers in de allereerste plaats om waaraan de klanten en hun winkeliers
behoefte hebben. Hebben die behoefte aan een grotere winkels, meer
nonfood-winkels, een enorme en dure ondergrondse parkeergelegenheid? Ik noem het ‘ondernemer pesten’ door gemeentelijk
beleid zonder draagvlak. Pesten vindt niet alleen op scholen plaats. Je
kunt je afvragen voor wie wethouder Kes aan het werk is. Voor de bevolking en
haar winkeliers, of voor een projectontwikkelaar met een groot
supermarkt-concern als klant?
Alternatieven
De
wethouder roept me op om constructief mee te denken. Dat heb ik mijn hele leven
eigenlijk al gedaan. Ik ben niet tegen verandering zoals de wethouder beweert.
Ik ben alleen (en dat altijd al)tegen idiote plannen die te veel geld
kosten en waarvoor de noodzaak er niet
is. Maar ik heb wel een alternatief. De Havenhof verdient achteraf uit het oogpunt van
architectuur niet de
schoonheidsprijs. Laten we dat eens als uitgangspunt nemen. Voor de
nieuwbouw van een heel PiusX
(tegenwoordig PX) op haar eigen plek heb ik altijd hard gestreden. Het is gelukt en is een prachtig gebouw geworden
dat het eerdere armoedige beeld van de Zeestraat ten goede heeft veranderd.
Zoiets moet ook met de Havenhof mogelijk zijn. Als je de Havenhof op dezelfde
hoogte brengt als het gebouw PiusX, ontstaat er ruimte voor een tweede
verdieping, dus heel wat extra vloeroppervlak (als daar al behoefte aan is). Dat
is een heel wat minder ernstige ingreep dan wethouder Kes beoogt en voorziet in
de wensen van de bestaande winkeliers. Als daarbij het Europaplein weer wordt
vrijgegeven voor parkeren is er met de het parkeerterrein bij de AMVO ook een
redelijke uitbreiding van de parkeermogelijkheden in de Oude
Kom gerealiseerd.
‘Stilstand is achteruitgang’ geldt niet voor ondernemers in
Volendam
‘Stilstand is achteruitgang’ is de laatste
zin in de reactie van wethouder Kes
op mijn artikelen van 4 september en 25 september 2013 in de NIVO. Maar dat is een volstrekt onjuist en verkeerd
gebruikt argument. Wie aandachtiger dan de wethouder naar de bewinkeling in
Volendam kijkt ziet alleen maar ondernemers die niet stilstaan, naar kansen
kijken, hun winkels vernieuwen, actief worden op internet en hun beleid
voortdurend aanpassen aan de veranderende omstandigheden. Eigenlijk precies
zoals je van ondernemende Volendammers en hun veeleisende klandizie mag
verwachten. Er is veel dynamiek. Het is die autonome dynamiek waar uit een visie op de toekomst met al haar
bedreigingen en kansen dient te worden uitgezet. Kleine en goed overwogen
stappen zijn beter dan al te grote stappen waarvoor het dorpshart volstrekt
onnodig voor een aantal jaren een enorme bouwput zal worden met alle gevolgen
voor de bevolking en een groot risico op
faillissementen van de winkeliers. Voorbeelden zijn voor iedereen bekend vanuit de
grote steden. Uit
de vele televisie programma’s van de ‘Slag om Nederland’ e.d., is gebleken dat
er vele wethouders in den lande zijn die zich willen profileren met nodeloze
bouwprojecten waardoor bestaande moeten sluiten. Wethouder Marisa Kes zou er
goed aan doen om wat vaker naar dergelijke uitzendingen te kijken en goed tot
haar te laten doordringen. Afgelopen week moesten 17 van de 24 winkels van
kledingketen Björn Borg nog worden gesloten. Volendam wordt grotendeels omringd
door water en vissen kopen niet. Overigens heeft de gemeenteraad unaniem
besloten dat voorlopig het Europaplein in de wintermaanden weer gebruikt mag
worden voor 32 parkeerplaatsen. Dat zou per 1 oktober 2013 moeten ingaan. Daar
is nog weinig of niets aan gedaan. Ik kan begrijpen dat de ondernemers geen
enkel vertrouwen hebben in de wethouder die hen voortdurend knollen voor
citroenen verkoopt. Volendam ligt op een steenworp afstand van Purmerend, Hoorn
en Amsterdam waar grootwinkelbedrijven zijn gevestigd.
Beter
ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald
Het is duidelijk
dat wethouder Marisa Kes en de politici die haar steunen zich ten onrechte
beroept op het besluit van de gemeenteraad. Onze volksvertegenwoordigers, die
moeten toezien op een verantwoorde besteding van onze belastingcenten, zijn
gekozen om de belangen van alle burgers van Edam-Volendam te behartigen. Het is
volstrekt onverantwoord om met een achterhaald winkelcentrumplan door te
gaan.
Nogmaals doe ik
een beroep op de gemeenteraadsleden het huidige winkelplan af te blazen, de oude
parkeersituatie te herstellen tot de nieuwe plannen zijn gemaakt en uitgevoerd
in democratische samenwerking met alle betrokkenen waarbij het woongenot van de
bewoners een belangrijk onderdeel wordt van het nieuwe plan. Beter ten halve
gekeerd dan ten hele gedwaald.
Met dank voor
plaatsing.
Wim Keizer,
Gemeenteraadslid (1978 – 2006) o.a. Economische Zaken
