Peter Louter
Bron: De NIVO 21 november 2012
Europaplein tussen droom en daad
De functie van het Europaplein is ondanks alle voorgaande besluitvorming een discussiepunt aan het worden voor de bevolking. De acties van de winkeliers rond het Europaplein beginnen vragen op te roepen. Politici hebben er een kluif aan. Voor mijzelf vat ik de vraag maar samen met: ‘wat willen we nou eigenlijk met de oude kom van het dorp’? En: “gaan we wel de goede kant op?”
Maar al te vaak gaan politici in hun eigen verhaal geloven en wordt hun visie onwrikbaar. Als gevolg daarvan kunnen ze klem komen te zitten tussen woord en daad. Tussen plannenmakerij en werkelijkheid. Ze komen vast te zitten en kunnen niet meer vooruit of achteruit. Ze kiezen dan vaak voor meer van hetzelfde. Als er bijvoorbeeld kritiek komt op de nutteloze leegte van het Europaplein beginnen ze te verzinnen hoe ze het mooier kunnen maken. Dat maakt dat soort politici ongeschikt voor de politiek. Dat vraagt om politiek die teruggegeven wordt aan de burger
De oude kom is voor de inwoners van Volendam een winkelgebied van belang. Die functie vervult het ook voor de regio. Het is goed winkelen in Volendam waar kwaliteit en dienstverlening nagenoeg onberispelijk zijn. Anders redt je het niet in het dorp met de meest kritische consumenten van Nederland. Als je die functie wilt versterken moet je je richten op de behoeften van de grootste doelgroep van die winkeliers. Het benutten van de toeristenstroom als goede bijvangst komt dan daarnaast.
Dat beleid lijkt niet het beleid van de gemeente te zijn. Hun droom lijkt een oude kom te zijn waar het aangenaam toeven is voor de verblijfstoerist. De oude kom moet worden ‘vervolendamst’ en het verkeer moet zo veel mogelijk worden geweerd. Weg met de bussen en de auto’s . Het moet vooral een wandelgebied worden. Komt dat overeen met de behoeften van de primaire klantengroep van de winkeliers? Is die ooit wat gevraagd? De eerste berichten lijken erop te wijzen dat het spaak begint te lopen. En precies daar beginnen bestuurders en politici vast te lopen tussen plannenmakerij en werkelijkheid.
Volendam moet kiezen. Willen we een oude kom als wandelgebied dat aantrekkelijk is voor verblijfstoeristen of willen we een levendig en attractief winkelgebied voor de eigen bevolking en de regio? Nu heeft de politiek gekozen en lijkt blind te zijn voor de nadelen van haar keuze. ‘Heb geduld, het komt allemaal goed’, is de mantra. Dat komt omdat ze in hun eigen visie verstrikt zijn geraakt en geen kant meer op kunnen. Bij een verkeersarm winkelgebied, krijg je een ander soort winkelbestand dan bij verkeerstoegankelijk winkelgebied. En bij een verkeersarm winkelgebied is het nog maar afwachten of het gaat lopen. In Den Burg op Texel verkoopt 1 op de twee winkels Noorse truien en met schapenbont gevoerde pantoffels. Willen we die kant op? In Edam zijn de winkels aan het verdwijnen. Dat kan ook in Volendam gebeuren als de toegankelijkheid niet op een hoog peil wordt gehouden.
De winkeliers willen graag praten met het gemeentebestuur. Dat reageert nogal hooghartig. “Als jullie met ons willen praten, moeten jullie eerst de aangespannen procedures intrekken”, zegt het college van burgemeester en wethouders, “anders is er geen sprake van een gesprek tussen gelijken”. Toen ik dat las, brak mijn klomp. Het gemeentebestuur met al zijn beslissingsmacht, hindermacht en sanctiemacht , zou zich niet de gelijke voelen in een gesprek met ondernemers die een procedure hebben aangespannen? Laat me niet lachen. De werkelijkheid is dat ze gewoon klem zitten en in gesprekken niet veel meer kunnen dan wat kleine tegemoetkomingen aanbieden. Het plan moet immers overeind blijven. Wijzigingen rond het Europaplein zijn onbespreekbaar volgens het college dat recent de ondernemers berispte omdat ze het gewaagd hadden een brief aan de fractievoorzitters in de raad te sturen. Het gekke is dat de raad met nooit meer heeft ingestemd dan het ontwikkelen van een visie op het Europaplein. Dat rapport is nog niet eens klaar!
Het problematische verkeers- en parkeerbeleid is gebaseerd op de ideeën uit het ‘Integraal Ontwikkelingsplan Waterfront Volendam (IOP)’. Dat plan uit 2005 is geschreven vanuit de wens om het toeristisch product te versterken. Als het de wens was geweest om het winkelgebied ten behoeve van de eigen inwoners en de regio te versterken, zouden er heel andere keuzes zijn gemaakt.
Bestuur en politici zitten klem en vastgespijkerd aan een toeristisch plan. Ze kunnen niet meer voor- of achteruit. Nu de eerste problemen zichtbaar beginnen te worden, hebben ze geen ander antwoord aan de winkeliers dan de plechtige belofte dat alles goed zal komen.
Het besluitvaardige kabinet Rutte II, haalde snel een onzalig plan van tafel. Dat is ook wat onze bestuurders zouden moeten doen. Zet de ontwikkelingen maar even stop. Laat eerst maar eens grondig onderzoek doen naar wat het huidige beleid betekent voor de ontwikkeling van het centrumgebied als winkelgebied voor de eigen inwoners en de regio. Ik wil weer op het Europaplein kunnen parkeren. Het is de brink van Volendam.
Peter Louter
